Γιώργος Μπρεκουλάκης M.Sc,Ψυχολόγος– Ψυχοθεραπευτής.
Attached at the Heart Parent Educator της Attachment Parenting International
www.brekoulakis.gr
Το μόνο πρόσωπο που είναι μορφωμένο είναι αυτό που έχει μάθει να ανταποκρίνεται στις αλλαγές. Carl Rogers
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι μια μοντέρνα μέθοδος αλλά μια μέθοδος που βασίζεται στη σχέση και ειδικότερα στον συναισθηματικό δεσμό μητέρας- παιδιού, στις σχέσεις μέσα στην οικογένεια και τους φίλους και στην καθοδήγηση από ανθρώπους που είναι έμπειροι συναισθηματικά. Οι ψυχοθεραπείες που έχουν ως βάση την αναδρομή στο παρελθόν είναι σημαντικές γιατί η κατανόηση του παρελθόντος διαμορφώνει τον εαυτό, τη θεραπεία από το ψυχολογικό τραύμα και την ανάπτυξη ασφαλούς συναισθηματικού δεσμού (secure attachment).
Δεν υπάρχει μεγαλύτερο άγχος από το να θάβεις μέσα σου μια ιστορία που δεν έχει ειπωθεί. Maya Angelou
Κάτω από τις βασικές ανάγκες επιβίωσης για στέγη και τροφή οι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να αισθάνονται ότι είναι αποδεκτοί από τα μέλη των ομάδων τους: για ένα παιδί πρώτα είναι η μητέρα του και μετά η εκτεταμένη οικογένεια ενώ στη συνέχεια η ανάγκη να είναι αποδεκτό αφορά τους ομοτίμους του, τους ρομαντικούς δεσμούς στην εφηβεία, αργότερα ένας άνθρωπος θέλει να είναι αποδεκτός στην εργασία του και στην οικογένειά του. Οι άνθρωποι που έρχονται σε ψυχοθεραπεία αισθάνονται ότι δεν είναι αποδεκτοί από τους άλλους και γι’ αυτό δεν αποδέχονται τον εαυτό τους.
Τα προβλήματα που φέρνουν τους ανθρώπους στην ψυχοθεραπεία εμπίπτουν σε τρεις κατηγορίες:
- Συμπτώματα: κατάθλιψη, άγχος, αποσύνδεση κ.α.
- Συμπεριφορές: αυτοκαταστροφή, τζόγος, κριτική κ.α.
- Σχέσεις: συγκρούσεις, χωρισμοί, θλίψη, μοναξιά κ.α.
Τα περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα προκαλούν άγχος με αποτέλεσμα την αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, η οποία προκαλεί βλάβη στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου με αρνητικό αντίκτυπο στις λειτουργίες της μνήμης, στην αντίληψη της πραγματικότητας και στην συναισθηματική ρύθμιση.
Για ένα παιδί ο αποχωρισμός από τους γονείς του, το βλέμμα μιας καταθλιπτικής μητέρας, ένας απών συναισθηματικά πατέρας, ένα οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο υπάρχει πολύ άγχος, όλα αυτά αποτελούν ψυχοτραυματικές εμπειρίες που αποθηκεύονται στην συναισθηματική μνήμη και ενεργοποιούνται κατά την διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Κάτω από τον θυμό και την ντροπή που αισθάνεται ένας θεραπευόμενος βρίσκεται συνήθως ο φόβος της εγκατάλειψης από τους γονείς του που δεν έχουν υπάρξει συναισθηματικά παρόντες.
Η έλλειψη συναισθηματικής διαθεσιμότητας από έναν γονιό αποτελεί μια εμπειρία απόρριψης για ένα παιδί και μεταφράζεται: «δεν είμαι σημαντικός, δεν αξίζω, δεν είμαι αρκετά αγαπητός για να αισθάνομαι ασφαλής μέσα στην οικογένειά μου». Πολλά παιδιά που μεγαλώνουν με ανεπαρκείς συναισθηματικά γονείς αναλαμβάνουν τον ρόλο του συναισθηματικού φροντιστή του γονιού από μικρή ηλικία. Όταν συμβαίνει αυτό σχηματίζεται ένας ψευδής εαυτός στο παιδί και παραμελούνται οι ανάγκες, τα συναισθήματα και τα όνειρα του παιδιού.
Στην ενήλικη ζωή πολλές φορές οι άνθρωποι μπαίνουν σε σχέσεις για διάφορους ασυνείδητους και συνειδητούς λόγους και κάποιες φορές μέσα από τις σχέσεις αναπαράγονται ψυχοτραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος. Ψυχοτραυματικές εμπειρίες που μπορεί να συνδέονται με αόρατες αφοσιώσεις στην οικογένεια προέλευσης. Δουλειά του ψυχοθεραπευτή είναι να αναγνωρίσει αυτές τις αόρατες αφοσιώσεις ώστε οι θεραπευόμενοί του να διεκδικήσουν τα ενδιαφέροντά τους, τις δουλειές τους και τα όνειρά τους με μεγαλύτερο ενθουσιασμό.
Ένας ευγενικός και φροντιστικός ψυχοθεραπευτής μπορεί να αντιμετωπίζει θυμό και επιθετικότητα από θεραπευόμενους που έχουν εγκαταληφθεί συναισθηματικά γιατί η φροντίδα που παρέχει ο ψυχοθεραπευτής ενεργοποιεί τον πόνο του θεραπευόμενου για τους γονείς του που ήταν συναισθηματικά ανεπαρκείς.
Οι ψυχοθεραπευτές προσπαθούν να βρουν τι κρύβεται κάτω από ένα ψυχολογικό πρόβλημα. Αυτό τους διαφοροποιεί από τους συγγενείς και τους φίλους του ανθρώπου που έχει το πρόβλημα.
Κατά την διαδικασία της πολυετούς ψυχοθεραπείας και μέσω της στενής σχέσης θεραπευτή- θεραπευόμενου δύνεται η δυνατότητα διαπραγμάτευσης των διαφορετικών συναισθημάτων ώστε ο θεραπευόμενος να μπορεί να βιώσει όλα τα συναισθήματά του και να μπορεί να αυξομειώνει την έντασή τους ανάλογα με τις περιστάσεις. Αυτός ο συναισθηματικός δεσμός θεραπευτή- θεραπευόμενου λειτουργεί και ως πρότυπο για τις υπόλοιπες σχέσεις και έχει ως αποτέλεσμα την διεκδίκηση μια ζωής με περισσότερο νόημα για τον θεραπευόμενο.
